Mart ayında aylık enflasyon rakamı beklentilerin altında gerçekleşti. TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre, martta aylık enflasyon yüzde 2,46; yıllık enflasyon yüzde 38,10 olarak gerçekleşti. Yine geçen aylarda olduğu gibi mart ayında da yıllık olarak en yüksek artış yüzde 80,42 ile eğitim grubunda gerçekleşti. Eğitimi yüzde 68,63 ile konut ve yüzde 46,74 ile alkollü içecekler ve tütün grubu izledi. Piyasa beklentileri enflasyonun aylık bazda yüzde 3,70 gibi olması yönündeydi. Yüzde 1 puanlık bir beklenti altı gerçekleşen enflasyonun alt kırılımında ise geçen aylara göre yüksek ölçülen hizmetler enflasyonunda bir parça gerileme görüldüğü.
19 Mart’ta başlayan İBB operasyonlarıyla 42 liralara kadar yükselen dolar kurunun enflasyona geçirgenliği henüz görülmüş değil. Önümdeki ayda bunun etkilerini de elbette göreceğiz. Benim tahminim nisan enflasyonun yüzde 3’e yakın çıkması. Bekleyip göreceğiz.
TRUMP İLE ORTAYA ÇIKAN KUSURSUZ KASIRGA
Bu köşede İslam Memiş ile yaptığım söyleşide 2025’in ekonomik anlamda kusursuz bir kasırga yılı olacağını aktarmıştım. Trump eliyle yaratılan kusursuz kasırga dünyayı etkisi altına aldı. 2 Nisan’da ilgili herkes televizyon karşısına geçip Trump’ın açıklamalarını pür dikkat dinledi. Bu kez kendisinde her zamankinden daha da özgüvenli gördüm. “Amerika sömürüldü”dedi. Bunun sorumlusunu da bir önceki başkan Biden olarak ilan etti. Öne açıklamasında “herkese yüzde 10 gümrük tarifesi uygulayacağız” dedi. Piyasalar buna olumlu tepki verdi. Ancak sonrasında 1800 yıllarda ABD’nin gümrük vergileriyle dolu olan kasasından bahsetti. Hatta o zamanlarda “para o kadar çoktu ki nereye koyacaklarını, nasıl harcayacaklarını bilemiyorlardı” açıklamasını yaptı. Sonra da tabir doğruysa bombayı patlattı. Avrupa ülkelerine yüzde 20, Çin’e yüzde 34 ek gümrük vergisi getirdi. Türkiye’de bundan nasibini aldı ama yüzde 10 gibi düşük bir rakamla kurtulmuş oldu. Şimdi dünya yeni ekopolitik ve jeopolitik gerilimlere gebe. Ek gümrük vergisi getirilen ülkelerin de bir karşı mekanizması olacaktır mutlaka. Çin’in Trump’ın açıklaması sonrası “Trump zorbanın teki” açıklamasını yaptı. Bu da gerginliğin ilk ayak sesi oldu.
Burada Türkiye’nin konumu daha da önemli hale geldi. Yüksek vergiler nedeniyle Çin, Vietnam gibi ülkelerin yerini alabilir. Ayrıca Avrupa’nın ekonomik anlamda güçlü bir Türkiye’ye ihtiyacı var. Avrupa’ya getirilen ek gümrük vergilerinde Türkiye’nin etkileneceği alanlar olacaktır. Ama kanımca bu kısıtlı seviyede kalacaktır.
Trump’ın açıklamalarında en çok dikkat çeken konu 2025 yılı sonuna kadar ülkeye 6 trilyon dolarlık bir yatırım gelecek olması. Gümrük düzenlemelerinin bir enflasyon ithal edeceği de bir gerçek. Trump bunun da farkında. Ama fabrikalar ABD’ye taşınıp istihdam ve üretim artınca enflasyonun da belirlenen hedefe gelmesi muhtemel. Bekleyip göreceğiz.
