Çocuğunuz sevginizi hak etmek zorunda kalıyor olabilir mi? Birçok ebeveyn sevgisinin koşulsuz olduğunu düşünse de çocuklarına bunu hissettirmekte zorlanabiliyor. Hatta farkında olmadan, çocuğuna iyi olduğu, sorun çıkarmadığı, başarılı olduğu ve kurallara uyum sağladığında daha fazla ilgi ve şefkat gösterebiliyor. Peki ya aksi durumda?
Koşullu Sevgi Nedir?
Koşullu sevgi, çocuğun yalnızca belirli başarılar gösterdiğinde ya da belirli beklentilere uyduğunda ilgi ve takdir görmesi olarak açıklanabilir. “Git odanda ağla, ağlaman bitince gelebilirsin” “Bak beni üzersen hasta olurum, senin annen/baban olmam” “Eğer derslerinde başarılı olursan birlikte sinemaya gidebiliriz” gibi ifadeler, çocuğun kendini sevilebilir ve değerli hissetmesini bir şarta bağlar. Bu tür bir sevgi ortamında büyüyen çocuklar, zamanla kendi değerlerini başkalarının onayına göre belirlemeye başlar. Bu da özgüven eksikliği, kaygı bozuklukları ve sürekli takdir görme ihtiyacına yol açabilir.
Koşullu Sevginin İzleri
Çocuklar, ebeveynlerinin tepkilerine çok duyarlıdır. Eğer sevgi ve ilgi yalnızca belirli durumlarda artıyorsa, çocuk bilinçaltında şu mesajı alır: “Beni sevmeleri için daha başarılı olmalıyım.” “Hata yaparsam beni sevmezler.” “Eğer onların istediği gibi olmazsam değerli olmam.” Bu mesajlar zamanla çocuğun benlik algısını şekillendirir. Çocuk kendini sevilmeye layık hissetmek yerine, sürekli olarak ebeveynlerinin (ve ilerleyen yıllarda başkalarının) onayını kazanmak için çabalamaya başlar. Ebeveynleri tarafından yeterince fark edilmeyen veya sevgiyi yalnızca belirli koşullarda hissedebilen çocuklar, zamanla içsel bir eksiklik hissetmeye başlarlar. Bu eksikliği gidermek için ilerleyen yaşlarda aşırı mükemmeliyetçi olabilir ve hata yapmaktan korkarlar. Başkalarını memnun etmeye odaklanabilirler, kendi ihtiyaçlarını geri plana atarlar. Özgüven eksikliği yaşayabilirler çünkü kendi değerlerini dışarıdan gelen onaya bağlarlar. İlişkilerinde sürekli kabul edilme arayışı içinde olabilirler ve hayır demekte zorlanırlar.
Çocuğunuza Koşulsuz Sevginizi Nasıl Gösterebilirsiniz?
Çocuğunuz, sevginizi kazanmak için bir yarış içine girmesin. Sevgi, bir ödül gibi sunulduğunda, çocuk bunun için sürekli çaba göstermesi gerektiğini düşünerek kendi benliğini geri plana atar. Lütfen çocuğunuza hata yapma hakkı tanıyın, mükemmel olmak zorunda olmadığını hissettirin. Sevginizi başarıdan bağımsız olarak gösterin, sonuç odaklı olmayın. Başarısını değil çabasını takdir edin. Sadece davranışlarını değil, hislerini de dikkate alın. “Seni seviyorum” demek için özel bir an beklemeyin. Sevgiyle disiplin arasında denge kurmak çok önemli. Disiplin, sevginizin önüne geçmesin. Unutmayın, çocuğunuz yanlış yaptığında bile sevildiğini bilmelidir.
Bir çocuğun en büyük güvencesi, ne olursa olsun sevildiğini bilmektir. Sevgi bir ödül değil, varoluşun doğal bir sonucudur. Anne baba sevgisini koşulsuz olarak hisseden çocuklar, hayatta daha sağlam adımlarla ilerler ve kendilerini değerli hissederler. Unutmayın, en büyük başarı, çocuğunuzun kendini olduğu gibi kabul edebilmesidir. Çünkü sevgi, bir ödül ya da kazanılması gereken bir ayrıcalık değil, çocuğun doğuştan sahip olduğu bir hak olmalıdır.
Dilerim ki her ebeveyn çocuğuna, onu en çok hata yaptığı, en çok zorlandığı zamanlarda da sevebildiğini gösterebilir. Çünkü koşulsuz sevgi başarıya değil, varoluşa armağan edilendir.
