ARİF ANBAR SORUYOR
ARSLAN İLE ÖZCAN YANITLIYOR:
HAFTANIN SORUSU: Büyükşehir ve Odunpazarı Belediyelerinin etkili meclis üyeleri olarak, 2019 yılından bugüne kadar belediye meclislerinin işleyişini nasıl değerlendirirsiniz? Parti grupları arasındaki iletişim, veri alışverişi yeterli mi? Şeffaflık ilkesine uyuluyor mu? Oy birliği ile kabul oranı neye işaret ediyor?
Büyükşehir Meclisi için yasal düzenleme yapılmalı!
İBRAHİM ARSLAN - Eskişehir Büyükşehir Belediyesi CHP Meclis Üyesi
Anayasa ve Belediye kanunu belediyeyi:“belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisi” olarak tanımlanmıştır.
Belediyelerin karar organları; Belediye Meclisi, Belediye Encümeni ve Belediye Başkanı olarak belirlenmiş, bu organların görev, yetki ve sorumlulukları, ihtisas, denetim ve diğer komisyonların çalışma esasları ile meclisin bilgi edinme ve denetim yolları yine kanunla düzenlenmiştir.
Her ne kadar mevzuatımızda bir tanımlama olmasa da bana göre uygulama açısından; belediye meclisleri yerel parlamento, belediye meclis üyeleri de yerel parlamenter özelliği taşımaktadır. Anayasada merkezi idare için tanımlanan yasama görevini, yerel yönetimlerde belediye meclisi, yürütme görevini ise seçilen belediye başkanı sağlamaktadır.
Konumuz belediye meclislerinin işleyişi olduğu için konuyla ilgili bir soruna da buradan dikkat çekmek isterim.
Mahalli idareler seçim sistemimize göre, Muhtar seçimleri ihtiyar heyeti ile Belde-ilçe ve il belediye başkanı seçimleribelediye meclis üyeleri ile birlikte yapılırken, Büyükşehir belediye başkanı tek bir organ olarak seçilmekte, karar organını oluşturacak belediye meclis üyeleri iseayrıca seçilmeyerek Büyükşehir’e bağlı ilçe belediye meclis üyelerinden belirlenmektedir.
Bu son derece yanlış ve haksız bir uygulamadır. Seçim Kanununda büyükşehir belediye meclisinin seçimine ilişkin yasal düzenleme mutlaka yapılarak bu yanlışa son verilmelidir.
Bu durum belediye meclis toplantılarının düzenlenmesi ve yönetiminden, görüşülecek konu ve alınacak kararlara kadar birçok unsura olumsuz etki etmektedir. 2014-2019 döneminde bu olumsuzlukların birçok örneği ESBB belediye meclisinde yaşanmıştır. Başta İstanbul, Ankara, Adana, Mersin gibi çok sayıda büyükşehir belediye meclislerinde ise halen benzer olumsuzluklar yaşanmaya devam etmektedir.
Meselenin bir diğer yanı ise temsilde adalet ilkesi ile örtüşmeyen sonuçlar yaratan düzenlemedir. Örneğin Eskişehir’in 2021 yılı sonu itibariyle nüfusunun %89’u kent merkezinde, %11’i ise on iki çevre ilçemizde yaşamaktadır.
Hal böyle iken il nüfusunun %89’unu oluşturan merkez 17 üyeyle (meclisin %37’si), %11’ini oluşturan 12 çevre ilçe büyükşehir meclisinde 29 üyeyle (meclisin %63’ü) temsil edilmektedir. Bu asimetrik sonuç temsilde adalet yerine, adaletsizlik yaratmaktadır.
2019 yerel seçimlerinden hemen sonra AKP genel başkanı İstanbul seçimleri için; “başkanlığı kaybetseler de meclis çoğunluğunun kendilerinde olduğunu” belirterek “topal ördek” benzetmesi yapmıştır. Bu durum yukarıda ifade etmeye çalıştığım mahalli idare seçim kanunundan kaynaklı çarpıklığın temel yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kentimiz açısından bu çarpıklık 2014-2019 döneminde çok yoğun biçimde kendini göstermiştir. Söz konusu dönemde meclis çoğunluğunun AKP’de olması nedeniyle ESBB Meclisinde alın(a)mayan kararlar, başkanlığın sevk ve idare politikalarına olumsuz etki etmiş, yapılması öngörülen çok sayıda proje siyasi gerekçelerle engellenmiş, Eskişehir kamuoyu da bu duruma tanıklık etmiştir.
2019 seçimlerinden sonra ESBB Meclis çoğunluğunun CHP’sine geçmesiyle birlikte, karar alma süreçlerine özgü değişik kentlerinin belediye meclislerinde yaşanan kimi sorunlar şehrimizde yaşanmamıştır.
CHP Meclis grubu meclis çalışmalarında sayısal çokluğunu bir üstünlük aracı olarak görmeyerek AKP meclis grubuyla olan ilişkilerinde çoğulcu demokratik yaklaşımın ilkelerine göre hareket etmeye özen göstermiştir.
Şehrimiz; farklı siyasal görüş, etnik kimlik ve inançlara mensup toplumsal kesimlerin saygı ve hoşgörü kültürü içinde birlikte özgürce yaşadıklarıbir kenttir. Bu durumsiyaset alanında da kendini; siyasal olgunluk ve demokratik siyaset kültürü olarak göstermiştir.
Meclislerimizde bazıkişisel tavırlardankaynaklı ufak tefek sıkıntılar yaşanmış olsa da genel hatlarıyla meclis grupları arasında demokratik siyaset kültürü hâkim kılınmış gerek meclisin işleyişinde ve gerekse parti grupları arasında ki iletişimde bizce bir sorun yaşanmamıştır.
ESBB, ESKİ ve Büyükşehir belediyemiz şirketlerinin tüm iş ve işlemleri başta Sayıştay ve İç İşleri bakanlığı olmak üzere kamunun denetimine tabidir. Bu denetimlerin sonucunda düzenlenen raporlarda kamuoyu ile paylaşılmaktadır. ESBB meclis ve komisyon toplantıları sırasında da, karar altına alınacak konularla ilgili olarak muhalefet temsilcilerine talep edilen bilgi ve belgeler sunulmaktadır. Bu açıdan şeffaflık ilkesine tamamıyla uyulmaktadır.
2019 yılı Nisan ayından 2022 yılı Ekim ayı sonuna kadar ESBB meclisinde bin 40 (853’ü oybirliği, 187’si oyçokluğu), Odunpazarı Belediye Meclisinde ise 463 konu (383’ü oybirliği, 80’i oyçokluğu) görüşülmüş ve karar altına alınmıştır.
Oybirliği ile alınan kararların ESBB Meclisindeki oranı % 82, Odunpazarı Belediye Meclisindeki oranı ise % 83’dür.
Belediye meclisinin yetki ve sorumlulukları ile görüşülerek karar altına alınması gereken hususlar yasayla düzenlenmiştir.
Meclis gündemine gelen konuların çok büyük çoğunluğu merkez ve çevre ilçelerimizden gelen imar konularıdır. Yani ilçe belediye meclisleri kendi ilçelerine ait imar konuları başta olmak üzere bütçe ve diğer konularla ilgili hususları görüşüp karar altına almakta, büyükşehir meclisleri ise yasalarca düzenlenmiş ve paylaştırılmış yetkileri kapsamında gelen bu konuları ilgilerine göre görüşüp karara bağlamaktadır.
Kimi AKP sözcüleri son dönemde; “çoğu kararı oybirliği ile geçiriyoruz, engelleniyoruz edebiyatı yapmayın!” diyerekbu durumu kendi siyasal tutumları ile ilişkilendirmeye çalışmaktadırlar.
Oysa bu söylem iki nedenle gerçeği yansıtmamaktadır.
1. Oybirliği ile alınan karar oranın yüksek olması yukarıda ifade ettiğim gerekçelerle işin doğasından kaynaklanmaktadır.
2. AKP meclis grubu Büyükşehir meclisinde bugün itibariyle azınlıktadır ve zaten kararları engelleyecek sayısal güce sahip değildir.
Diğer yandan meclis üyeleri olarak farklı siyasal partilerin ve meclis gruplarının üyeleriyiz. Belediye meclislerinde kimi olaylar ve konulara bakış açılarımız, talep ve beklentilerimiz, yapılması öngörülen iş ve işlemlerde ki önceliklerimiz, uygulanacak politikaların dünya görüşlerimize göre yorumlanmasında farklılıkların olması son derece doğaldır, saygıdeğerdir.Bu farklılıkların meclislerimizde alınan bazı kararlara oybirliği ve/veya oyçokluğu şeklinde yansıması da demokrasinin gereğidir ve olmazsa olmazıdır.
Bizlere düşen görev ve önemli olan husus; mutlu ve huzurlu olduğumuz, Eskişehirli olmaktan da gurur duyduğumuz bu kadim kente ve sevgili hemşehrilerimize her türlü kişisel, siyasal, hırs ve kaygıdan uzak bir şekilde hizmet etmek olmalıdır.
AK Partililer olarak belediyeyi çalıştırmaya geldik!
MURAT ÖZCAN - Eskişehir Büyükşehir Belediyesi AK Parti Meclis Üyesi
AK Parti grup başkan vekili olarak,Büyükşehir ve Odunpazarı meclislerinde 2019 yılından beri görevimizi ifa etmekteyiz.Büyükşehir ve Odunpazarı meclislerinde meclis üyesi yapısı ve doğal olarak başkanlık yapıları farklı olduğu için farklı atmosferler de oluşmaktadır. Eskişehir siyasetinin genel yapısı itibarıyla taraflar birbirine daha yapıcı ve siyasal nezakete uygun bir şekilde yaklaşma gayretleri olsa da bazı konuların öneminden dolayı hararetli tartışmaların da yaşandığını görmekteyiz.
OY BİRLİĞİ ORANI YÜZDE 90
Meclise girdiğimiz ilk günden beri söylem birliği içerisinde olduğumuz tavır bellidir. Hükümette iktidar olduğumuz ancak Belediye Meclislerinde muhalefette olduğumuz bir gerçektir. CHP'li siyasetçilerin söylediği gibi dünyanın en iyi işini AK Parti’liler yapsa da biz iyi yaptınız demeyiz mantığı ile hareket etmiyoruz.Şehrimiz adına hayırlı olacağını düşündüğümüz bütün gündem maddelerine oy birliği ile katılarak destek veriyoruz. Meclislerde oy birliği ile geçme oranının ortalama %90’a ulaşması bunun açıkça bir örneğidir.
ENCÜMENDE TEMSİLİYETİMİZ YOK
Tabii ki gündem maddeleri içerisinde muhalefet etmemiz gereken konular olmuştur, bu da bize halkımızın vermiş olduğu muhalefet görevinin bir gereği olarak ret verdiğimiz konulardır. Meclislerde vermiş olduğumuz kararlar ve yapmış olduğumuz konuşmalar açıkça göstermektedir ki biz meclise AK Partililer olarak Belediyeyi çalıştırmaya geldik, durdurmaya değil. Şehir kazandıktan sonra kimin kaybettiği ile ilgilenmiyoruz. Kazananın halk olduktan sonra bundan da payımıza düşen ancak gurur olur. Kanun ve yönetmelikler gereği meclis çoğunluğu Cumhur ittifakında olmadığı için komisyonlarda az sayıda temsil yetkimiz encümende maalesef hiç temsiliyetimiz yok.Dolayısı ile de encümen kararlarını ve Belediyeye ait şirketleri denetleme şansımız maalesef yok.Bu alanlarda yapılan işlemler Belediyenin inisiyatifinde ilerlemektedir.
HER İKİ TARAF DA İLETİŞİME ÖZEN GÖSTERİYOR
Belediye Meclisini ilgilendiren konuların başında yatırım ve performans, borçlanmalar ve bütçe ile ilgili konular gelmekte, bu konular hakkındaki görüşlerimizi de bize yakışacak şekilde her zaman dile getirmekteyiz.Gerek Belediye Başkanı gerekse meclis üyeleri ile herhangi bir iletişim sorunumuz yoktur.Meclislerde her iki tarafın görevini yerine getirmiş olması halkımızın bize vermiş olduğu görevlerdir. Bu görevi en iyi yerine getirebilmek için iletişim kanallarının açık olması gerekir. İletişimin devam etmesi adına her iki tarafın da bu zamana kadar özen gösterdiği şahsımın da önemle ve dikkatle hassas olduğumuz bir konudur.En azından görevde olduğumuz süreçte böyle devam etmesi için elimizden gelen gayreti de göstereceğiz.
MECLİSLER DAHA DA HAREKETLENECEK
Belediye Başkanları ve yöneticileri bu konuyu önemsedikleri sürece de sorun çıkacağını zannetmiyorum.Ama önemsemedikleri zaman da önemsemeyeceğimizi de bilirler. Önümüzdeki yıl genel seçim olacağı ve kısa bir süre sonra yerel seçimler olacağından dolayı Belediye Meclislerinin daha hareketli geçeceği aşikardır. 4 yıl boyunca fazla yatırım yapmayan bir önceki seçim döneminden kalmış borçları ödemekle meşgul olan ama seçim yılında hazırlamış oldukları bütçelerle ve borçlanmalarla yatırım yapacakmış gibi davranacak olan belediye başkanları ve yönetimlerinin önümüzdeki yıl da muhalefetimizle yakın takip ve denetçisi olmaya devam edeceğiz.
