Büyük önder Mustafa Kemal Atatürk, "Dünya yüzünde gördüğümüz her şey kadının eseridir" sözleriyle, toplum içinde kadınlara verdiği değeri her fırsatta dile getirdi. Öyle ki birçok Avrupa ülkesinden önce kadınlara ‘seçme ve seçilme hakkı’ verilmesini sağladı.
Dün o tarihi kararın 89. yıl dönümüydü.
Başta kadın kuruluşları olmak üzere çeşitli kuruluşlar o önemli günün yıl dönümünde çeşitli etkinlikler düzenleyerek, Türk kadınına verilen değeri anlatmaya çalıştılar.
***
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, tüm dünyaya örnek olacak adımlarla kadınlara yeni bir bakış açısı kazandırdı. Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren kadınların siyasal yaşama katılmaları yönünde bir dizi değişiklik yapıldı.
Avrupa’ya örnek olan Türkiye’nin bu sürecine bakarsak; 1930 yılından itibaren önce belediye seçimlerine katılma, daha sonra köylerde muhtar olma ve ihtiyar meclislerine seçilme hakkı tanınan kadınların, milletvekili seçme ve seçilme hakkı, 5 Aralık 1934’te Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan yasa değişikliği ile tanındığını görüyoruz.
Anadolu kadını, seçme ve seçilme hakkını İsviçreli kadınlardan 36, Fransız hemcinslerinden 11, Belçikalılardan ise 14 yıl önce elde etti.
***
Türk kadınına seçme ve seçilme hakkı Anayasa’ya girdiği 5 Aralık 1934’te Anayasa'da yapılan değişiklikle Türk kadını milletvekili seçme ve seçilme hakkına sahip oldu. Türkiye, 1 yıl sonra kadın milletvekili sayısıyla dünyada ikinci sıradaydı
Kadınların seçme-seçilme hakkını elde ettikten hemen sonra 1935 yılında gerçekleşen ilk seçimlerde meclisteki 395 vekilin 18’i kadındı. Bu da yüzde 4,6’lık bir oranla dünyada ikinci sıraya karşılık geliyordu.
İlk kadın milletvekilleri arasında Hatice Özgener, Ferruh Güpgüp, Şekibe İnsel, Sabiha Gökçül, Mihri Pektaş, Nakiye Elgün gibi isimler öne çıktı. Sonraki yıllarda ise, Halide Edip Adıvar gibi milletvekilleri de Meclis kürsüsünde siyaset yapmaya devam etti.
***
Günümüze geldiğimizde kadınlar siyasette yeteri kadar yer alıyor mu sorusuna maalesef yeterli yanıtını veremiyoruz.
Kadınların siyasette daha fazla yer almak istediklerini de görüyoruz.
Önümüzde yerel seçimler var.
Eskişehir’e bakarsak, Belediye Başkanlıkları ve Belediye Meclis üyelikleri için kadın başvuru sayıları feda değil.
Muhtarlıklarda ise kadın başvuruların her seçimde giderek arttığını görüyoruz.
Geçtiğimiz yerel seçimlerde seçilen kadın muhtarların sayısı hiç de fena değildi.
Bu seçimde muhtarlık için başvuran kadınların sayısı da oldukça iyi.
