Üsküdar Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Sosyal Hizmetler Programı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Melek Çaylak, Bayram ziyaretleri toplumun dayanışma ve birlik duygusu üzerindeki etkilerini değerlendirdi.
Bayramlar, sosyal ve kültürel bağları güçlendiriyor
Bayramların, toplumların kültürlerinde önemli bir yer tuttuğunu ve insanlar için sadece dini bir anlam taşımaktan öte, sosyal ve kültürel bağları güçlendiren, insanlar arasındaki dayanışma ve birlik duygusunu pekiştiren zamanlar olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Melek Çaylak, “Bayram ziyaretleri, insanların bir araya gelip birbirlerinin sevinçlerini veya dertlerini paylaştığı, kurulan muhabbet ile huzurlu anların pekiştiği zamanlardır. Bu ziyaretler dayanışma ve birlik duygusunun toplum içinde yayılmasına, aile içindeki bağların güçlenmesi gibi pek çok yönden işlevsel olup, toplumun sosyal yapısında kritik bir rol oynar. Diğer taraftan bayram ziyaretleri ile bireyler arasında güven duygusu inşa edilir ve toplumun sosyal uyumunun desteklenmesi de sağlanmış olur.” dedi.
Aileler bayramlar aracılığıyla bir araya geliyor
Geleneksel bayram ziyaretlerinin, kuşaklar arası iletişimi sağlanması ve kültürel aktarımın desteklenmesinde çok önemli kazanımlar sağladığını dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Melek Çaylak, şöyle devam etti:
“Özellikle aile büyüklerinin, genç nesillere değerler, gelenekler ve kültürel miras hakkında bilgi ve tecrübelerini paylaşırken, gençler de kendi yaşam deneyimlerini büyükleriyle paylaşarak, kılavuzluk etmelerini sağlayacakları karşılıklı bir alan açabilmektedir. Bayramlar vasıtasıyla bir araya gelen ailelerin, bu karşılıklı iletişim ile kültürel mirasın ve değerlerin kuşaklar arasında aktarılmasını sağladığı gibi geçmişin deneyimlerinin ve geleneklerinin genç nesillere daha etkili bir şekilde öğretilmesine imkân tanınır. Ayrıca, aile bireylerinin böyle önemli günlerde toplanması, kalabalık ortamların oluşması, pek çok neslin bir arada bulunması, geçmişle bağ kurmalarına ve aile tarihini hatırlamalarına da olanak tanıyarak, aile kökleri ile bağ kurulması sağlanmış olur.”
Bayramların kısa süreli tatil olarak görülmesi bayram ziyaretlerini azaltıyor
Modernleşme dinamikleri ve kentleşme gibi süreçlerin bayram ziyaretlerinin sıklığı ve şekli üzerinde belirgin değişiklikler meydana getirdiğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Melek Çaylak, “Kentlerde yaşayan bireyler, iş yoğunlukları, mesafe ve zaman kısıtlamaları gibi faktörler nedeniyle geleneksel bayram ziyaretlerini yerine getirmekte zorlanmakta, bayramları kısa süreli tatil olarak değerlendirebilmektedirler. Diğer taraftan kentleşme ile ailelerin çekirdek aile yapısına dönüşmesi, aile büyükleri ile kurulan ilişkilerdeki farklılaşmalar, bireylerin sosyal yaşamları açısından bayram ziyaretlerinin azalmasının bir nedeni olarak da görülebilir. Bunun yanı sıra, bayram ziyaretleri genellikle geniş ailelerin bir araya geldiği kalabalık toplantılar şeklinde olurken, modern yaşamın getirdiği yalnızlık, bireysellik gibi etkenler bu tür toplu etkinliklerin eskiye göre önemini yitirmesine yol açabilmektedir.” diye konuştu.
Görüntülü aramalar geleneksel bayram ziyaretlerinin yerini alabilir mi?
Günümüzde teknolojik imkanların, özellikle görüntülü aramalar ve mesajlaşma uygulamalarının, uzak mesafelerdeki aile bireylerinin bayramda iletişim kurmalarına olanak sağladığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Melek Çaylak, bunun bayram ziyaretlerine bir alternatif gibi görünse de geleneksel ziyaretlerin yerini tam anlamıyla alamayacağını vurguladı. Çaylak, “Bayram ziyaretleri, fiziksel temas, yüz yüze etkileşim, bayram sofralarında bir araya gelme, hediyeleşme, çocukları sevindirme ve büyüklerle hoş sohbet etme gibi unsurlarla anlam kazanır. Teknolojik araçlar, aile bireyleri ve sevdiklerimizle iletişimi kolaylaştırsa da sıcaklık ve samimiyet açısından geleneksel ziyaretlerle kıyaslanamayacak bir deneyim sunar” ifadelerini kullandı.
Bayram ziyaretlerinin önemini vurgulayan farkındalıklar oluşturulmalı
Toplum olarak bazı önlemler alınması gerektiğini dile getiren Dr. Öğr. Üyesi Melek Çaylak, sözlerini şöyle tamamladı:
“Aile içindeki bağlarının güçlendirilmesi, kuşaklar arası iletişimin artırılması ve kültürel mirasın yaşatılması adına, bayram ziyaretlerinin önemini vurgulayan farkındalıklar oluşturulmalıdır. Bayramlaşma geleneğinin ve bayram ziyaretlerinin sürdürülebilmesi için ayrıca, modern yaşamın getirdiği yoğunluk ve mesafe engellerine karşı, bayram ziyaretlerinin fiziksel olarak yapılması yanı sıra, imkanların oluşamaması durumunda dijital olarak yapılması konusunda bir denge bulunması ile iletişim ve birlikteliğin güçlendirilmesi sağlanabilir. Bayramlaşma geleneği, sadece geçmişin değil, toplumun sosyal dokusunun da korunmasında da çok önemli bir yere sahiptir. Bayramlar, insanların birbirine olan sevgisini, saygısını ve bağlılıklarını gösterdiği zamanlar olduğu için, toplumun ruhunu ve kültürel kimliğini yaşatmaya devam edebilmesi için bayram ziyaretlerini devam ettirmek, hassasiyet göstermek oldukça önemlidir.”
