ARİF ANBAR SORUYOR
ARSLAN İLE ÖZCAN YANITLIYOR:
HAFTANIN SORUSU: Eskişehir'de kent içi trafik ile çevreyolu sorunu olduğunu düşünüyor musunuz?
Çevre yolu bulvar niteliğine bürünmüştür!
İBRAHİM ARSLAN-Eskişehir Büyükşehir Belediyesi CHP Meclis Üyesi
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi (EBB); Eskişehir’in yıllardır yaşadığı kent içi toplu taşımacılık sorununu çözmek, kent içi ulaşım sorunlarını önlemek amacıyla iki binli yılların başında “Eskişehir Kent içi Ana Ulaşım Planı “çalışmalarını başlatmış, İTÜ tarafından yaklaşık bir buçuk yıl sürdürülen çalışmayla;
· Yaşanabilir bir kentte sürdürülebilir bir ulaştırma sistemini gerçekleştirmek üzere, kentin gelişme planıyla uyumlu ve çevreye olumsuz etkileri en aza indirilmiş, çağdaş bir ulaştırma sistemi aşamalı olarak planlanmış,
· Kentlerin insanlar için olduğu gerçeğinden yola çıkarak, kentsel ulaştırmada araçların değil insanların hareket özgürlüğünü sağlamak ve kentsel etkinliklere erişimlerini kolaylaştırmak, yaya ve bisiklet ulaşımını geliştirmek ve özellikle kent merkezinde otomobil kullanımını azaltmak hedeflenmiştir.
EBB’ninmücavir alan sınırlarının genişletilmesi ve artan yetki ve sorumluluk alanları nedeniyle Ulaşım Ana Planı 2015-2017 yılları arasında yapılan çalışmalarla revize edilmiştir.
Şehrimizin Kent içi ulaşım yapısı; sunulan bilimsel raporlar doğrultusunda “sürdürülebilir bir ulaşım sistemi” temelinde, 1-Yaya, 2-Bisiklet, 3-Toplu Ulaşım, 4-Özel araç öncelik sıralamasına göre planlanarak değerlendirilmiştir.
Toplu ulaşım; gelişmiş Avrupa kentlerinde olduğu gibi petrol enerjisine dayanmayan çevre dostu, hava ve toprak kirliliği yaratmayan çağdaş tramvay sistemi projesi ile çözülmüştür.
İki Eylül Caddesi, İsmet İnönü caddesi, Porsuk bulvarı gibi alanlararaç trafiğine kapatılarak yayalaştırılmış, yaklaşık 72 km olarak öngörülen bisiklet yolları projesine iseyakında başlanılacaktır.
2021 yılı TÜİK verilerine göre şehrimizin nüfusu 898 bin kişidir. Nüfusumuzun %88 ‘i kent merkezinde yaşamaktadır.
Yine TÜİK’in 2022 Eylül ayı verilerine göre kentimizde kayıtlı araç sayısı 315 bindir. Meseleyi bu açıdan değerlendirdiğimizde trafikte belli saatlerde ve/veya belli günlerde bir miktar sorun ve yoğunluğun yaşanması kaçınılmazdır.
Toplu taşımada günlük yolcu sayısı yaklaşık 175 bin kişidir. Bu sayının ortalama 125 bini tramvay ulaşım sisteminden faydalanmaktadır.
Başta AKP sözcüleri olmak üzere kimi çevreler, kent içi trafikte yaşanan sorun ve yoğunluğun yer yer tramvay sisteminden kaynaklandığını savunmaktadırlar. Bu tezi savunanlar; toplu taşıma tramvay yerine otobüslerle sağlanmaya devam edilseydi; günlük 175 bin yolcunun kaç yüz tane otobüs ile taşınması gerektiği, kentimizin sokak, cadde ve bulvar yapıları dikkate alındığında trafiğin ne durumda olacağı, petrole dayalı ulaşım maliyetleri ile çevresel faktörlerin nasıl gelişeceği sorularına da yanıt vermesi gerekmektedir.
Trafikte bazı sıkıntıların yaşanmasında diğer bir etmen ise kentin geçmiş yıllarda yapılan planlamalarına ilişkindir. On yıllar içinde nüfus artmış, kent büyümüş, araç sayısı çoğalmış ancak kentin planlanması ile sokak, cadde ve bulvarları bu büyümenin yarattığı ihtiyaçları karşılamakta yetersiz kalmıştır.
Şehrimizin trafik yükünü taşıyan ana arterlerinden Mustafa Kemal Atatürk, Yunusemre, Cengiz Topel, Kızılcıklı Mahmut Pehlivan, Şair Fuzuli gibi caddeleri ile bunlarla bağlantılı diğer caddeler; çoğunlukla yüksek yoğunluklu konut ve ticaret alanlarından oluşmaktadır. Eski dokunun oluşturduğu yapı adaları; bitişik nizam ve yoğun yapılaşmanın yanı sıra, dar ve düzensiz yollar ile de öne çıkmaktadır. Bu arterlerde kamulaştırma ve genişletme çalışması yapmak belediyelerin mali yapıları ve kaynak yetmezlikleriyle mümkün değildir.
İnsanlarımız şehrimizdeki trafik konusundaki tüm iş ve işlemlerden EBB’yisorumlu tutmaktadır. Oysa gerçek böyle değildir. Trafik konusunda çok başlılık bulunmaktadır. Ulaştırma Bakanlığı, İç İşleri Bakanlığı, Belediyeler, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü gibi kurumların yetki ve sorumluluk alanlarına bağlı olarak yetki çatışma ve/veya karmaşası da trafikte yaşanan sorun ve sıkıntıların oluşmasında diğer bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.
Anayasamız idareyi; merkezi ve yerel yönetimleriyle bir bütün olarak tanımlamaktadır. Merkezi ile yerel yönetimlerin ve kent yönetimlerinin ilişkileri birbirlerinden kopuk olmamalıdır. Tam tersine hizmet boşlukları doldurularak ve birbirlerinin hizmet etkinliklerini artıracak iki yönetim kademesi arasında vesayet anlayışına dayanmayan daha güçlü ilişkiler kurulmalıdır.
1950 yılına kadar trafik hizmetleri ülkemizde yerel yönetimler tarafından verilmekte iken sonrasında yapılan düzenlemelerle yetkiler, merkezi idare ile yerel yönetimler arasında paylaştırılmıştır. Oysa trafik hizmetleri; Anayasadaki ve belediye mevzuatında yer alan deyimiyle “mahalli müşterek ihtiyaç” tanımına denk düşmektedir. Hizmetin bütünlüğü açısından Trafik hizmetinde yetki belediyede olmalı ve süreç tek elden yürütülmelidir.
Trafikte yaşanan sorunlar için uygun ve doğru olan çözüm; kent merkezinde araç trafiğinin azaltılması ve toplu ulaşımın özendirilmesidir. Son dönemde çok sayıda ülke toplu taşımayı özendirmek amacıyla bazı düzenlemelere yönelmiş, hükümet-parlamento kararlarıyla toplu taşımaya dair sübvanseler uygulamaya başlamıştır. Bizde de benzer kararlar alınarak uygulamaya geçirilmesinde mali, sosyal ve çevresel açılardan mutlak yarar bulunmaktadır.
Kentin farklı toplumsal kesimleri tarafından, yıllarca şehrimizin yeni bir çevre yoluna ihtiyacı olduğu her fırsatta dile getirilmiş, yapılması içinde girişimlerde bulunulmuştur. Ancak iktidar temsilcileri“çevre yolu yapılacak” vaadinin ötesine geçememiştir.
AKP kendiyazılı belgelerinde yer alan; “Kent içinden geçen çevre yolu artık trafik yükünü kaldırmakta zorlanıyor, çevre yolunun üç şeride çıkarılmasıyla Eskişehir trafiği rahatlayacak” söylemine uygun biçimde “acil durumlarda kullanılmak üzere ayrılmış olan emniyet şeridi” de dâhil edilerek mevcut yol üç şeride çıkarılmış, sorunun üzeri örtülmeye çalışılmıştır.
Türkiye’nin dört bir yanında yol yapmakla övünen AKP’li yetkililer, 20 yıllık iktidarları döneminde “bir çevre yolunu” Eskişehir’imize çok görmüşler ve yapmamışlardır.
Çevre yolu olarak nitelendirilen yol; büyüyen ve gelişen şehrimizle birlikte kentin neredeyse ortasından geçen bir imar yolu-bulvarı niteliğine bürünmüştür.
Yani aslında şehrimizin bir çevre yolu yoktur!
Yazımı merhum S. Demirel’i anımsatacak bir cümleyle tamamlayarak sorunuzu yanıtlamış olayım. AKP'lilere göre;
“Binaenaleyh çevre yolu yoksa çevre yolu sorunu da yoktur!”
Hükümetimiz trafiği rahatlatan projelere imza attı!
MURAT ÖZCAN-Eskişehir Büyükşehir Belediyesi AK Parti Meclis Üyesi
Eskişehir’de halkın yaşamış olduğu sorunlar nedir diye bir araştırma yapılsa, trafik sorunu en başta gelen sorun olarak karşımıza çıkacaktır. Meclis görüşmelerinde trafik ile ilgili vermiş olduğumuz önergelere klasik cevaplar almaktayız. Eskişehir kişi başına düşen en fazla araç sıralamasında Türkiye üçüncüsü olması ve büyükşehirlerde trafik sorununun kronik olması gibi cevaplar artık Eskişehir halkını tatmin etmemektedir. Araç sayısının fazlalaşması halkımızın ekonomik ve refah seviyesinin hükümetimizin uygulamış olduğu ekonomik politikaların bir göstergesi olarak CHP’li bir belediye tarafında itiraf edilmesi gururumuzu okşayabilir ama trafik sorununu bir bahanesi olarak kullanılamaz.
HALK AKILLI KAVŞAK PROJESİNİ BEKLİYOR
Evet doğrudur bütün Büyükşehirlerde trafik sorunu kroniktir fakat hangi şehirler ile kıyaslandığına bağlıdır. Eskişehir’imiz başta İstanbul ve Ankara olmak üzere birçok büyükşehirin bir ilçesi kadar nüfusa sahiptir, dolayısıyla büyük metropoller ile kıyaslanması yanlıştır. Asıl sorulması gereken soru şudur; 23 yıldır aynı Büyükşehir Belediye Başkanının yönettiği bir şehirde trafik ile ilgili yapılmış ve uygulanmış herhangi bir proje varmıdır? Haller Gençlik Merkezinin önünde açılan ve iki caddeyi birbirine bağlayan geçiş yolunu saymazsanız bu soruya verilebilecek cevap Hayır’dır. Trafik ve ulaşımı rahatlatacağı düşünülen tramvay bile trafik sorunun ana nedeni haline dönüşmüştür. Uzak mahalleleri şehrin içerisine taşınması için kullanılması gereken tramvay şehrin merkezinde adeta bir dolmuş gibi çok fazla lokasyon dolaşmakta ve gereksiz birbirine çok yakın duraklar ile dur-kalk yapması tramvayın şehir içi trafiğine çok büyük sıkıntı getiren uygulamalardan birisidir. Her yıl yatırım bütçesine konulan ama maalesef bu zamana kadar da yapılamayan akıllı kavşaklar projesi trafik sorununa az da olsa çözümüne katkıda bulunacak halkımızın beklediği önemli bir projedir. Bisiklet yolları projesi de uzun yıllar yapılmayan, bu sene her yıl olduğu gibi yatırım programına alınmış merakla beklenen projelerden birisidir. AKPARTİ grubu olarak meclise gelen trafiği rahatlatacağı düşünülen bütün projelere destek verdik ama maalesef hayata geçtiğini göremedik... Üstelik önerilerde sunduk, örneğin; İmar’da olan ama bir türlü yapılmayan ve çevre yolunun yoğunluğunu azaltacağını düşündüğümüz Yaşar Kemal Caddesi gibi…
HÜKÜMETİMİZ TRAFİĞİ RAHATLATAN PROJELERE İMZA ATTI
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi 23 yıldır trafik ile ilgili bir tane bile proje üretemez iken; Hükümetimiz Eskişehir trafiğini rahatlatan birçok projeye imza atmıştır. Eski çevreyolu ve üzerindeki birçok dal-çık, yonca köprüler, hızlı trenin yeraltı projesi, Ertuğrulgazi, Çamlıca, Sazova tren geçidi köprüleri bunlara örnektir. Eğer hükümetimizin bu yatırımları olmasaydı şehrimizde trafik sorunu daha içinden çıkılmaz bir hal alacaktı… Hükümetimizin yapmış olduğu ve tamamen şehrimizin trafiğine hizmet eden bu yatırımlar ile belediyemizin de bir yatırımını görmek ve gururlanmak isterdik doğrusu ama maalesef olmadı…
ALTERNATİF GÜZERGAHLAR YOK
Şehrimizde trafik ile beraber en çok tartışılan konulardan birisi de çevre yolu tartışmasıdır. Elbette ki şehrimize yapılacak ikinci bir çevre yolunun şehir ulaşımına katkısı büyük olacaktır. Fakat bugün çevre yolunda sıkışan trafiğin saatlerine bakarsanız nedenini gayet iyi anlarsınız… İmar planları yapılırken şehrin bütün Organize Sanayisini ve diğer sanayi sitelerini Ankara yolu güzergahına yapılması ve sabah 7:00 ve 9:00, akşam 17:00 ve 19:00 arası 45.000 çalışanın aynı bölgeye hareket etmesinden kaynaklı bir trafik sıkıntısı oluşturmaktadır. Maalesef vatandaşlarımızın alternatif bir yol güzergâhı yoktur. Sanayi alanları planlanırken alternatif yol ve ulaşım güzergahları planlanması gerekirdi, üstelik şehir trafiğinden çekinen vatandaşlarımız batıdan doğuya hareket edebilmek için yine çevre yolunu kullanmak istemesi çevre yolundaki hareketliliği fazlalaştırmaktadır.
5 YIL İÇERİSİNDE OSB’DE ÇALIŞAN SAYISI 70 - 80 BİN OLACAK
Yapılan araştırmaya göre çevre yolunda şehirler arası yolculuk yapan vatandaşların oranı %21 olmakla birlikte yani çevre yolumuzu kullanma alışkanlığı daha çok şehir içi trafiği için Eskişehirli vatandaşlarımız tarafından kullanılmaktadır. Durum şunu izah ediyor ki; İkinci çevre yolu yapılması ile hali hazırdaki çevre yolunun trafik hareketliliği sadece %20 oranında düşecektir. Organize Sanayi Bölgesinin genişleme çalışmaları ve diğer sanayi sitelerine yapılacak ilave alanlar ile birlikte önümüzdeki 5 yıl içerisinde mevcut bölgelerde çalışan sayısının 70.000 - 80.000 kişi arasında olacağı öngörülmektedir. Bu durum bizi alternatif yol güzergahları ve ulaşım konusunda değişik yöntemlerin kullanılması konusunda önemli bir şekilde uyarıda bulunmaktadır. Bu konuda gerekli STK’lar, Belediyeler ve Devlet kurumları ortaklaşa bir master plan oluşturmak zorundadır. Herşey geç kalmadan… Son olarak şunu ifade etmek isterim. 20 yıllık AK Parti hükümetlerinin en başarılı çalışmalarından bir tanesi de ülkemizin yol sorunlarını çözmesidir. Bu anlamda AK Parti’nin en son eleştirileceği husus yol konusudur.
