Karpal tünel sendromu cerrahi müdahale gerektiren en yaygın el rahatsızlıklarından biridir. Etkilenen elin başparmağından yüzük parmağına kadar karıncalanma, ağrı, uyuşma veya güçsüzlük belirtileri görülebilir. Kadınlarda karpal tünel sendromu erkeklere oranla 3 kat daha fazla görülüyor.
Karpal tünel sendromu nedir?
Karpal tünel sendromu, el ve bilekte ağrı, uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük gibi belirtilere neden olan yaygın bir sağlık sorunudur. Karpal tünel sendromu, karpal tünel içindeki basıncın artması sonucu median sinirin bilekten karpal tünel yoluyla avuç içine doğru ilerlerken sıkışması sonucu oluşur.
Çoğu durumda, karpal tünel içindeki bu basınç artışını tek bir nedene bağlamak zordur. Tipik olarak, sinir üzerindeki baskıya neden olan birden fazla faktör rol oynar:
Anatomik değişiklikler ve farklılıklar:
- Karpal tünel açıklığı çok dardır
- Bazı kişilerde karpal tünel sendromunun boyutu ortalamadan daha küçük olabilir ve bu durum ailelerde görülebilir.
- Kadınların karpal tünel boyutları ortalama olarak erkeklerden daha küçüktür ve karpal tünel sendromu geliştirme olasılıkları daha yüksektir
- Osteoartrit veya bileğe gelen travma gibi hastalıklar nedeniyle kemikler ve eklemler zamanla şekil değiştirebilir.
Şişme ve iltihap:
Karpal tünelin içindeki ve çevresindeki dokular şiştiğinde, median sinire baskı yapabilirler. Şişme ve iltihap şunlardan kaynaklanabilir:
- Ellerde sık, tekrarlayan hareketler
- Bileği uzun süre uzatmak veya bükmek
- Romatoid artrit ve eklemlerde iltihaplanmaya neden olan diğer durumlar
- Hormonal veya metabolik değişiklikler (örneğin menopoz, hamilelik veya tiroid dengesizliği)
Diğer katkıda bulunan faktörler:
- Kan şekeri düzeylerinde değişiklikler (Tip 2 diyabette görülebilir)
- Bileğin diğer rahatsızlıkları veya yaralanmaları (örneğin, zorlanma, burkulma, çıkık veya kırık)
- Obezite
Karpal tünel sendromu belirtileri nelerdir?
Karpal tünel sendromunun belirtileri genellikle hamilelik sırasında ortaya çıkar ve cerrahi olmayan tedavilerle hafifletilebilir. Belirtiler genellikle doğumdan sonra düzelir, ancak bu tür hastaların daha sonraki yaşamlarında karpal tünel sendromu geliştirme riski daha yüksektir.
En sık görülen karpal tünel belirtileri şunlardır:
- Nesneleri bir veya iki elle kavramada zayıflık
- Bir veya her iki elde ağrı veya uyuşma
- Parmaklarda "iğne batması" hissi
- Parmaklarda şişlik hissi
- Özellikle başparmak, işaret ve orta parmaklarda olmak üzere parmaklarda yanma veya karıncalanma
- Geceleri daha da kötüleşen, uykuyu bölen ağrı veya uyuşukluk
- Karpal tünel sendromu genellikle yavaş gelişir. Başlangıçta yalnızca zamanla kötüleşebilecek küçük semptomlar yaşayabilirsiniz.
İnsanlar semptomları genellikle ilk olarak geceleri fark eder. Zamanla, semptomlar sizi gün içinde etkilemeye başlayabilir, özellikle de işte aynı tür hareketleri çok yapıyorsanız, örneğin daktilo veya klavye kullanmak, yazmak veya araç kullanmak. Ayrıca, karpal tünel sendromunun belirtileri diğer tıbbi rahatsızlıklara veya sorunlara benzer olabilir. Tanı için her zaman uzman bir doktora görünmek önemlidir.
Karpal tünel sendromu olanlar ne yapmalı?
Atel takmak (özellikle geceleri)
Atel, median sinirinizdeki baskıyı azaltmak için bileğinizi nötr pozisyonda tutacaktır.
Fizik tedavi
Bir fizik tedavi uzmanı, bileğinizin etrafındaki kasları güçlendirmenize ve esnekliğinizi artırmanıza yardımcı olabilir.
Kısa, sık molalar vermek
Ellerinizi ve bileklerinizi periyodik olarak nazikçe gerin ve bükün. Mümkün olduğunda görevleri değiştirin. Bu, özellikle titreşen veya çok fazla güç uygulamanızı gerektiren ekipmanlar kullanıyorsanız önemlidir.
Kilo vermek
Aşırı kilolu veya obezseniz kilo verin.
İlaçlar ve steroid iğneler
Gereklilik durumunda şişliği azaltmak için iltihap önleyici ilaçlar veya steroid iğneleri kullanılabilir.
Karpal tünel sendromu tedavisi
Doktorunuz sizin için en iyi tedaviyi şunlara göre belirleyecektir:
- Yaşınız.
- Genel sağlık durumunuz ve tıbbi geçmişiniz.
- Şu anda bileğinizin ne kadar kötü olup olmadığı.
- Belirli ilaçları, prosedürleri veya terapileri ne kadar iyi tolere ettiğiniz.
- Hastalığın ilerleyen zamanlarda ne kadar kötüleşebileceği.
- Görüşünüz veya tercihiniz.
Tedavi şunları içerebilir:
Atel kullanmak
Bu, bileğinizin hareket etmesini engellemeye yardımcı olur. Ayrıca tünel içindeki sinirlerin sıkışmasını da hafifletir.
Anti-inflamatuar ilaçlar
Bunlar oral olarak alınabilir veya karpal tünel boşluğuna enjekte edilebilir. Şişliğin azalmasına yardımcı olur.
Ameliyat
Bu, karpal tüneldeki sinirlere olan baskıyı hafifletir.
Kullanım değişiklikleri
Bilgisayar klavyenizin konumunu değiştirmek veya diğer ergonomik değişiklikler yapmak semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
Egzersiz
Esneme ve güçlendirme egzersizleri semptomları iyileşen kişilerde faydalı olabilir. Bu egzersizler bir fizyoterapist tarafından uygulanabilir.
