Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6’lık depremlerden sonra Eskişehir’de arttırılan zemin iyileştirme çalışmaları sürüyor. Odunpazarı ilçesi İstiklal Mahallesi Atatürk Caddesi’nde zemin etüdünün kötü olduğu bilinen eski binalar yıkılmaya başlandı. Daha da yoğunlaştırılan iksa ve jet grout çalışmaları ise makine operatörlerinin çalışmalarını arttırdı. Bölgedeki zemin çalışmalarına katılan bir makine operatörü, Atatürk Caddesi’ndeki binaların zaten kötü olduğunu bildiklerini ve çalışmalar esnasında buna kendi gözleriyle şahitlik ettiklerini belirtti. Yıkılan binaların altında su, kum ve çakıl olduğunu ifade eden operatör, 1999’dan önce yapılan binaların ufak sarsıntılarda bile yıkılabileceğine dikkat çekti.

“Binaların 3-5 metre altına inince tamamen su, kum ve çakıl var”
Eskişehir’de makine operatörlüğü yapan Selim Çelik, Gölcük depreminden sonra zemin çalışmalarının zaten artmış olduğunu ancak Kahramanmaraş depreminin bunu ikiye katladığını söyledi. Zemin etüdünün önemine vurgu yapan Çelik, “Depremden sonra iksa çalışmalarımız arttı. Zemine çimento enjekte ediyoruz ve jet grout dediğimiz işlemi uygulamaktayız. Şu an Atatürk Caddesi’ndeki bir binanın zemin çalışmalarınız yapıyoruz, ilerleyen zamanlarda bu caddedeki diğer binalar da kentsel dönüşüme girecek. Önce zemin etüdü yapılacak, ondan sonra zemin istenilen kıvama geldiyse bina dikilmeye bağlanacak. Bizim yapacağımız bina ise 5 katlı olacak, zaten daha fazlasına izin vermiyorlar. Atatürk Caddesi’ndeki binaların kötü olduğunu zaten biliyorduk, çalışma yaparken gözlerimizle de gördük. Binaların 3-5 metre altına inince tamamen su, kum ve çakıl var. Deprem esnasında bu daha zemin daha da sıvılaşıyor ve binanın çökmesine sebep oluyor. 1999 öncesi yapılan binalar zaten çok eskimiş, en hafif sarsıntıda bile bunlar yıkılır. Kahramanmaraş depreminin Eskişehir’de olduğunu düşünmek çok korkutucu, daha küçük depremler de buraları mahveder” dedi.

Jet grout nedir?
Ana maddesi çimento ve su olan jet grout yönteminde, belirli çaplarda ve boylarda kolon oluşturularak zemin iyileştirmesi sağlanır. Bu yöntem, yüksek basınçlı özel jet pompaları ve delici makine ekipmanlarıyla yapılır. Zemine basınçlı çimento enjekte edildiği için zeminde kılcal boşluklar ve su damarları çimento ile doldurulur. Bu sayede yapılar için oturmalar azaltılmış ve engellenmiş olur.

İksa nedir?
İksa, toprak tutma ve geçici olarak sağlamlaştırma olarak bilinmektedir. İksa uygulaması, iş sahasının güvenliğinin arttırma ve olası risklerin önlenmesi için yapılması zorunlu işlemlerin arasında yer almaktadır. İksa uygulamasından önce proje değerleri belirlenir, kazık delme yerleri belirlenir ve ortalama 50 ile 80 cam delinme işlemleri gerçekleştirilir. Açılan deliklerin içine ise kolon donatısına benzer demirler yerleştirilmektedir.