Şiddetli kaşıntı ve ciltte kızarıklık ile karakterize edilen uyuz, son yıllarda hızla yayılmaya devam ediyor. Her yaştan bireyi etkileyebilen bu bulaşıcı hastalık, özellikle toplu yaşam alanlarında, ortak kullanılan eşyalarla kolayca bulaşabiliyor. Medicana Zincirlikuyu Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Doç. Dr. Anıl Gülsel Bahalı, uyuz hastalığı hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Uyuz, her yaş, ırk, cinsiyet ve sosyo-ekonomik gruptan bireylerde görülebilmekle birlikte, özellikle çocuklar, genç yetişkinler ve yaşlılar üzerinde daha fazla etkiye sahip. Ayrıca, bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde daha yaygın görülebiliyor. Kalabalık aileler, bakım evleri, yurtlar ve cezaevleri gibi toplu yaşam alanlarında bulaşma riski artarken, savaşlar ve afetler de uyuzun hızla yayılmasına neden olabiliyor.
Bulaşma Yolları ve Belirtiler
Uyuz akarı, hastalığı taşıyan kişilerle uzun süreli ve yakın deri teması ile bulaşır. Kısa süreli temaslarda bulaşma olasılığı düşüktür, ancak ortak kullanılan eşyalar, yatak çarşafları, iç çamaşırları ve havlular gibi tekstil ürünleri ile de bulaşma mümkündür. Özellikle sonbahar ve kış aylarında daha yaygın görülen uyuzun, ilk karşılaşıldığında belirtileri ortalama 4 hafta sonra başlar. En belirgin belirti gece artan kaşıntıdır ve bu durum, terleme ve sıcak su ile temasla şiddetlenebilir. Ciltte kızarıklık, sıvı dolu kabarcıklar ve tünel şeklinde çizgiler görülebilir.
Tedavi Yöntemleri ve Önlemler
Uyuz tedavi edilebilir bir hastalıktır. Etkili tedavi ile kaşıntılar genellikle 7-10 gün içinde geçer, ancak iyileşme süreci bir aya kadar devam edebilir. Tedavi, topikal ilaçlar ve sistemik ilaçlarla yapılabilir. Önemli olan, hasta ve yakın temasta bulunan tüm kişilerin aynı anda tedavi edilmesidir. Ayrıca, uyuz paraziti taşıyan eşyalar, 60°C’de yıkanmalı ve ütülenmelidir. Yıkanamayan eşyalar ise ağzı kapalı plastik torbalarda 7 gün boyunca saklanmalıdır.
Korunma Yolları
Uyuzdan korunmak için tırnakların kısa kesilmesi, kişisel eşyaların ortak kullanılmaması ve halıların düzenli olarak elektrik süpürgesiyle temizlenmesi önerilmektedir. Uyuz geçiren kişinin yakın temasta olduğu herkes, şikayetleri olmasa bile tedavi edilmelidir. Uyuzdan korunmak ve yayılmasını engellemek için tedavi ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
