Diğer çayların aksine, siyah çay yaprakları kapsamlı bir oksidasyon sürecinden geçerek yaprakların içindeki hücreleri oksijene maruz bırakır. Uzmanlar, bu oksidasyonun siyah çaya yeşil çaydan (hiç oksidasyon almayan) farklı faydalar sağlayabileceğine inanıyor.
Siyah çayın faydaları nelerdir?
Çoğu çayla ilişkilendirilen faydalar polifenollerden gelir. Çeşitli kronik hastalıklara karşı koruma sağlayan antioksidanlar. Ancak siyah çay, diğer hiçbir çay türünde bulunmayan theaflavinler adı verilen bir polifenol grubu içerir. Theaflavinler oksidasyon sırasında oluşur ve siyah çaydaki polifenollerin %3 ila %6'sını teşkil eder. Bu nedenle siyah çay, diğer çay türleriyle aynı faydaların bazılarını sunarken aynı zamanda başka avantajlar da sağlar.
Yapılan araştırmalara göre siyah çay içmenin faydaları şunlardır:
Kalp sağlığını destekler
Siyah çay, kalp sağlığı söz konusu olduğunda bir adım öne çıkar. Bunun nedeni içeriğindeki theaflavinlerin kan kolesterolünü düşürmeye yardımcı olmasıdır. Ve flavonoidler; bitter çikolata ve kuruyemişlerde bulunan aynı antioksidanlardır ve kalp hastalığı riskini %8 oranında azaltır. Çalışmalar, günlük içtiğiniz her fincan çayla kan basıncınızı, büyük kardiyovasküler olaylar (kalp krizi ve felç gibi) riskini ve kalp hastalığından ölüm tehdidini azaltabileceğinizi göstermektedir.
İnme riskini azaltır
İnme, beyne kan taşıyan kan damarlarında tıkanıklık olmasıdır ve küresel çapta ikinci önde gelen ölüm nedenidir. Siyah çay içmek, inme riskinizi azaltmanın bir yolu olabilir. Çalışmalar, günde en az iki fincan çay içmenin, çay içmeyen kişilere kıyasla inme riskini %16 oranında azaltabileceğini göstermektedir.
Odaklanmayı geliştirir
Diğer bazı çay türlerinin aksine, siyah çayda kafein bulunur, ayrıca L-theanine adlı bir amino asit içerir. Bu kombinasyon uyanıklık ve odaklanmaya yardımcı olur. Kafein tek başına daha stresli bir enerjiye neden olabilirken, siyah çaya L-theanine eklenmesi istikrarlı ve dengeli bir enerji sağlar. Yapılan bir çalışma, siyah çay içmenin su içmeye kıyasla bilişsel performansta daha iyi performans gösterdiğini bulmuştur.
Kan şekeri seviyelerini düşürür
Herhangi bir tatlandırıcı olmadan siyah çay içmek kan glikozunu düşürebilir ve vücudunuzun şekeri yönetme yeteneğini iyileştirebilir. Araştırmalar ayrıca siyah çayın normal ve diyabet öncesi yetişkinlerde yemeklerden hemen sonra kan şekeri seviyelerini iyileştirdiğini göstermektedir.
Bazı kanser türlerinin riskini azaltır
Araştırmacılar uzun yıllardır çayın kanser üzerindeki etkilerini inceliyorlar. Çaydaki polifenollerin belirli kanser türleriyle savaşmada rol oynadığını buldular. Bir çalışma, siyah çayın skuamöz hücreli karsinom cilt kanseri riskini azalttığını buldu. Ayrıca çok sayıdaki çalışmanın sonuçları; tüm çayların ağız kanserini önlemeye yardımcı olabileceği sonucunu gösterdi. İncelenen diğer kanserler arasında meme, jinekolojik, akciğer ve tiroid kanserleri bulunuyor, ancak hala daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
Her türlü nedene bağlı ölüm riskini azaltır
Son yapılan bir araştırmaya göre, günde en az iki fincan siyah çay içmek, çay içmeyen insanlara kıyasla herhangi bir nedenden kaynaklanan ölüm riskini neredeyse %13 oranında azaltıyor. Araştırmalardan elde edilen diğer bulgulara göre; katılımcılar ne kadar çok çay içerse, kalp damar hastalığı, kalp rahatsızlığı ve felç geçirme riskleri o kadar düşük oluyor.
Daha fazla araştırmaya ihtiyaç olmasına rağmen, düzenli olarak siyah çay içmenin aşağıdaki rahatsızlıklara yakalanma riskini azaltabileceğine dair bazı kanıtlar vardır:
- Diyabet
- Yüksek kolesterol
- Böbrek taşı
- Parkinson hastalığı
- Osteoporoz
- Çürükler (Diş çürükleri)
Limonlu çayın faydaları nelerdir?
Çayı limonlu içmek, sindirimden bağışıklık sistemine, cilt sağlığından kilo kontrolüne kadar bir dizi sağlık faydası sunar. İşte limonlu çayın faydaları:
- Yağ yakımını hızlandırarak kilo vermeye yardımcı olabilir.
- Sindirim fonksiyonlarını artırır.
- Vücudun enerjik olmasına katkı yapar.
- Cilt sağlığını korumaya yardımcıdır.
- Stres seviyelerini düşürebilir.
- Kan şekerini düzenler.
- Migren kaynaklı ağrıları hafifletir.
- Böbrek taşı oluşumunu önlemeye yardımcıdır.
Her gün çay içersem ne olur?
Yapılan çok sayıda araştırma, çeşitli çayların bağışıklık sisteminizi güçlendirebileceğini, iltihapla savaşabileceğini ve hatta kanser ve kalp hastalıklarını önleyebileceğini göstermiştir. Düzenli olarak çay içmenin sağlığınız üzerinde kalıcı bir etkiye sahip olabileceğine dair çok sayıda kanıt vardır.
1 günde en fazla kaç bardak çay içilmeli?
Günlük 4 fincandan fazla siyah çay içmek muhtemelen güvenli değildir. Aşırı derecede çay tüketmek, kafein içeriği nedeniyle yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler hafiften ciddiye kadar değişebilir ve baş ağrısı ve düzensiz kalp atışı içerir.
Siyah çayın zararları nelerdir?
Siyah çayı orta miktarda içmek çoğu insan için genellikle güvenlidir ancak hangi miktarın doğru olduğu konusunda belirsizlikler vardır. Takviye içerikleri ve kalitesi büyük ölçüde değişebilir. Bu, standart bir doz belirlemeyi zorlaştırır.
Aşırı şekilde siyah çay içmek ( günde dört veya beş fincandan fazla) sağlık sorunlarına yol açabilir. Bunun nedeni çoğunlukla kafeinle ilgili yan etkilerdir. Yüksek miktarda siyah çayın olası yan etkileri şunları içerebilir:
- Kaygı ve uyku zorluğu
- Daha hızlı nefes alma
- Baş ağrısı
- Artan idrara çıkma
- Düzensiz kalp atışı
- Mide bulantısı ve kusma
- Sinirlilik ve huzursuzluk
- Kulaklarda çınlama
- Titremeler
- Yüksek tansiyon
- Anemi
Siyah çayı diğer kafein türleri veya efedra (kurak bölgelerde yetişen bir cins çalı) adı verilen bir ürünle birleştirmek çok tehlikeli olabilir. Neden olabileceği sorunlardan bazıları şunlardır:
- Sinirlilik
- Artan kan basıncı
- Kalp atış hızı değişiklikleri
- Nöbetler
- Bayılma
Siyah çay veya siyah çay takviyeleri, aldığınız diğer ilaçlar ve takviyelerle etkileşime girebilir. Bazı ilaçlar ayrıca kafeinin vücudunuzda normalden daha uzun süre kalmasına neden olabilir. Aldığınız herhangi bir ilacın bu etkiye sahip olup olmadığını öğrenmek için doktorunuzla görüşmeniz sağlığınız açısından önemlidir.