Bugün biraz nostalji yapalım.
50’li yaşların üstündekiler aşağıda yazılanları bizzat yaşadı.
Herhalde özlüyorlardır o günleri.
Hem o yaş grubuna biraz nostalji yapalım, hem de şimdinin gençlerine eski Türkiye nasılmış anlatalım.
Sosyal medyada yayınlanan bu tür yazılar bizleri geçmişimize götürüyor.
***
Eskiden kış geldi mi hiç çöpümüz olmazdı?
Hadi canım. Çöpü de mi yiyordunuz?
Niyaziii oğlum, olmayan çöpü nasıl yiyelim?
Rıfkı abi sen benle eyleniyon mu?
Oğlum ben ne diyorum?
Eskiden diyorum. Çöpümüz olmazdı, çünkü kışın evlerimizde sobamız, kuzinemiz vardı.
Yemeklerimizi sobanın varsa kuzinenin üstünde pişirirdik.
Her zaman bir güğüm sıcak su sobanın üstünde hazırdı.
Vay be! Usta sobayı anladım da o ikinci dediğin kuzu ne nedir? Kuzu değil, kuzine?
Kış aylarında çok soğuklarda bulunduğu ortamı en kaliteli şekilde ve yüksek ısıda 50 metrekare ya da 100 metrekare alanındaki odaları bile en kısa sürede ısıtabilme, üstünde yemek yapma özelliğine sahip sobalardı.
Isınmak için doğalgaz yok, tüp yok ama kömür, odun yakıyordunuz.
O yakılanlarda hava kirliliği yaratıyordu.
Niyaziii. Hava şimdi binlerce arabanın egzozundan çıkan karbonmonoksit gazıyla kirleniyor. Gözün görmediği için şehir içinde kalan fabrika bacalarından çıkan gazları da görmüyorsun?
Eskiden bizler ısınmak için odunun, kömürün yanında ne varsa onları da yakıyorduk. Sobanın üstüne yediğimiz mandalina, portakal kabuklarını koyar evi mis gibi kokuturduk. Sonra da onları sobada yakardık.
Sobadan çıkan borulara koyulan aparatla çamaşır bile kurutulurdu.
Ha bi de geceleri kuzinenin veya sobanın üstünde kestane pişirir sohbet eder, bilmece sorardık birbirimize. Sabahları kahvaltı ekmeklerini sobanın üstüne maşayı koyar kızartırdık.
Anamız ya da ablamız kuzinenin içinde börek yapardı, evde yapılan sucuklar pişirilip yenirdi. Geceleri kuzinenin küllerine ayva koyar sonrada yerdik.
Her yediğimiz sağlıklı şeylerdi.
Soğuktan da korkmazdık. Çok soğuklarda yünden analarımızın ya da ninelerimizin ördüğü yün içlikleri giyerdik.
Soğuk insanı sağlıklı kılar.
Soğuk havalarda, vücut yağları yakararak spor yapmadan sizi zinde tutar.
Yatak odalarının 18 derece olması sağlıklı bir uyku için vazgeçilmez bi ısıdır. Sobalı evlerde sobanın üstüne koyulan güğüm hem sıcak su ihtiyacını karşılar hem de evin havasının kurumasını önler gereken nemli ortamı sağlardı. “Yönetici kaloriferleri yak!” dediğinizde milli gelirinizin çoğunu yaktığınızı da unutmayın.
Fazla sıcak hem paranıza hem sağlığınıza zarar verir.