Bu yazımda, sütle ilgili sorunlar yaşayan bireylerin, karşılaştığı durumların nedenlerini açıklarken, aynı zamanda alternatif besin seçeneklerini ve yapılabilecekleri de ele alacağım
Laktoz İntoleransı Nedir?
Laktoz intoleransı, basitçe süt şekeri olan laktozun sindirilememesi durumudur. Normalde, süt içeriğindeki laktoz, ince bağırsakta laktaz adı verilen bir enzim tarafından daha küçük monosakkaritlere (glukoz ve galaktoz) ayrıştırılır. Bu süreç, vücudun enerji üretimi için gerekli olan bu şekerlerin sindirilmesini sağlar.Aslında anne sütünde de bulunan laktoz, doğumdan itibaren vücudun doğal olarak laktaz üretmesini teşvik eder. Ancak yaş aldıkça, özellikle yetişkinlik döneminde, bazı bireylerin laktaz üretimi azalır. Laktaz enzim seviyesinin yetersiz olması durumunda, laktoz sindirilemez ve vücutta bir takım sindirim sorunlarına yol açar. Bu durum, laktoz intoleransı olarak adlandırılır. Bu enzimin üretim seviyesi kişiden kişiye değişiklik gösterse de genel olarak, laktoz intoleransı toplumda önemli bir oranda görülmektedir ve bu durum, bireylerin yaşam kalitesini etkileyebilir.
Laktoz İntoleransının Vücut Üzerindeki Etkileri
İnce bağırsakta sindirilemeyen laktoz, vücutta çeşitli semptomlara yol açabilir. Bu etkiler:
- Karında gaz, şişkinlik, ağrı ve kramp
- Diyare (ishal) veya konstipasyon (kabızlık)
- Mide bulantısı
- Diğer sindirim sistemi rahatsızlıkları
Laktoz intoleransının şiddeti, genetik faktörler, bağırsak sağlığı, kişisel hassasiyetler, beslenme alışkanlıkları ve bağırsak florası gibi çeşitli unsurlardan etkilenir. Bu nedenle, her bireyde semptom derecesi farklılık görülebilir.
Daha Önce Laktoz İntoleransım Yoktu, Şimdi Neden Oluştu?
Laktoz intoleransının gelişmesinin en yaygın nedenlerinden biri, yaşla birlikte laktaz enziminin üretiminin azalmasıdır. Dolayısıyla öncesinde intolerans olmayıp, daha ilerleyen yaşlarda çıkması olağandır. Ancak, laktoz intoleransının aniden ortaya çıkmasının başka sebepleri de olabilir. Yaralanmalar, cerrahi müdahaleler, enfeksiyonlar veya kronik hastalıklar gibi etkenler, laktaz üreten hücrelere zarar verebilir ve bu da intoleransın gelişmesine yol açabilir.
Peki Ne Yapmalısınız ?
Eğer gerekli testler yapıldı ve laktoz intoleransı teşhisi kesinleştiyse, bu durumda atılacak adımlar büyük önem taşır. Öncelikle, laktozun sindirilebilmesi için laktaz enziminin yeterli miktarda olması gerektiğini tekrar hatırlamak istiyorum. Bu durumu yönetmek amacıyla başvurulan tedavi yöntemleri arasında uzman kontrolünde önerilen laktaz, probiyotik veya prebiyotik takviyeleri de vardır. Özellikle içeriğinde Lactobacillius Bulgaria ve Streptococcus Thermophilus içeren probiyotikler hem laktozun parçalanmasında hem de sindirilmesinde etkin rol oynamaktadırlar.
Ben bugün, laktoz intoleransı yaşayan bireyler için önemli bir adım olan, beslenme alışkanlıklarında yapılması gereken değişikliklerden bahsedeceğim. İntoleransının şiddeti kişiden kişiye değişiklik gösterebilir demiştik. Bazı bireyler, süt ürünlerini küçük miktarlarda ve diğer gıdalarla birlikte tolere edebilirken, bazıları ise hiç tolere edemeyebilir. Seanslarımda, intoleransı çok belirgin ve şiddetli olmayan bireylere genellikle öncelikle tamamen laktozsuz bir diyet uygulanmasını öneriyorum. Ardından, kademeli olarak laktoz içeren besin ekleyerek, kişinin kişisel laktoz eşiğini belirliyoruz. Bu yöntem, vücudun laktozu ne kadar tolere edebileceğini anlamamıza yardımcı olur ve kişiye özel bir beslenme planı oluşturulmasını sağlar.
Ancak, laktozdan tamamen kaçınılması gereken durumlarda, kişilerin dışarıdan aldıkları paketli gıdalara ve hazır besinlere dikkat etmeleri gerekir. Bu ürünlerde de süt ve türevleri bulunabilir. Bu besinlere örnek şu şekilde verilebilir: Süt, yoğurt, peynir, tereyağı, dondurma, süt tozu, işlenmiş gıdalar, sucuk, sosis, patates cipsi, çikolata, pasta, krema, bisküvi, kurabiye ve benzeri ürünler.
Laktozsuz Alternatif Besinler
Badem Sütü: B12 vitamini ve ek olarak D vitamini içerir.
Yulaf Sütü: İçeriğinde yağ oranı en düşük olan bitkisel süt çeşididir.
Soya Sütü: En yüksek protein oranına sahip bitkisel süt alternatifidir.
Hindistan Cevizi Sütü: Kalsiyum, B12 ve ek olarak D vitamini içerir.
Son olarak, laktoz intoleransı yaşayan bireylerin, diğer protein kaynakları ve eksik olabilecek vitaminlerden yeterince faydalanabilmeleri için uzman kontrolünde kişisel bir , programı izlemeleri oldukça önemlidir.