Eskişehir Özel Ümit Vişnelik Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Melih Arslan, kadınlarda (infertilite) kısırlık nedenleri ve tedavide kullanılan aşılama yöntemi hakkında bilgi verdi.
Kadınların; 1 yıllık korunmasız ilişkiye rağmen gebe kalamama durumunda kısırlık şüphesinin ortaya çıkacağını belirten Op. Dr. Arslan, düzensiz adet görmenin, polikistik over sendromu hastalığının, sigara kullanmanın kısırlık nedenleri arasında sayıldığını aktardı. Op. Dr. Arslan kısırlığın nedenlerini ise, “Yumurtalıklardan kaynaklanan sorunlar, polikistik over, yumurta yetersizliği sonucu ortaya çıkan erken menopoz, rahimdeki miyomlar, aşırı kilo alımı, beslenme bozukluğu, sigara, alkol, kafein tüketimi, adet döngüsünün düzensiz olması, cinsel yolla bulaşan çeşitli enfeksiyonlar ile tüpün kısmen yada tamamen tıkanması gibi” gibi sıraladı.
Kısırlık şüphesi olan çiftlerin muayeneye birlikte gelmesi gerektiğini belirten Arslan, muayenede erkekten sperm örneği, kadından ise ultrason incelemesi yapılarak; tam kan tahlili, adet döneminde hormon tahlili, adet bitiminde HSG (Histerosalpingografi) denilen ilaçlı rahim filmi çekilmesi ve adetin 21. günü yumurtalama testi olarak bilinen progestron çalışılmasının uygun olacağını söyledi.
Yapılan testlerin ardından tedavi sürecinin planlandığını söyleyen Arslan, tedavinin nasıl yürütüleceğini ise şöyle özetledi:
“Eğer erkekte bir problem varsa ürolojiye yönlendirilir. Kadının ultrason ya da HSG’sinde anatomik bir sorun varsa (myom, polip, tüplerde tıkanıklık gibi) bunun için cerrahi yapılır. Sonuçlar normal ise aşama aşama tedavi planlanır. Önce Ovulasyon indüksiyonu (yumurtlama tedavisi) denilen yöntem uygulanır. Adet döneminde başlanan ilaç tedavisi ile kadında yumurta gelişimi sağlanır. Bu süreçte sık ultrason takibi ile yumurta gelişimi izlenir. Yumurta belli bir boyuta ulaştıktan sonra çatlatma iğnesi yaptırılarak yumurtanın atılması sağlanır. Bundan sonra sık cinsel birliktelik önerilerek, gebeliğin kendiliğinden oluşması beklenir. Bu yöntem gerek olursa ilaç dozu artırılarak üç kez denenebilir.”
Bu yöntemin 3 kez başarısız olması durumunda aşılamaya geçildiğini aktaran Arslan aşılama yöntemini şöyle anlattı:
“Yine yumurta geliştirici ilaç verilir, gün aşırı yumurta takibi yapılır, yumurta uygun boyuta ulaşınca yine çatlatma iğnesi ile yumurta atılımı sağlanır, ancak bu sefer eşten alınan sperm örneğinde sağlıklı spermler laboratuvarda ayıklandıktan sonra küçük bir iğne yardımı ile bu spermler direk rahim içine enjekte edilerek gebelik oluşması beklenir” dedi.
Aşılama yöntemi nasıl uygulanır?
Aşılama işleminin klinikte uygulandığını dile getiren Arslan, bir gece önceden çatlatma iğnesinin uygulandığını, ardından da sabah erkekten sperm alınarak laboratuvarda hazırlanıp, ince bir kanulle rahim içinde girilerek spermlerin oraya bırakıldığını aktardı. Arslan bu konuda, “Üç kez ovulasyon indüksiyonu denenerek başarısız olunduğunda, erkekte sperm sayısı ya da hareketliliği az ise direk aşılamaya geçilebilir.” dedi.
Nelere dikkat edilmeli
Aşılamadan önce dikkat edilmesi gerekenleri de açıklayan Arslan, sadece aşılama değil tüm bebek düşünen anne adaylarının sigara, alkol, uyuşturucu madde kullanımını bırakmaları gerektiğini belirtti. Arslan, gebelik düşünülüyorsa; 3 ay öncesinden folik asit başlanması ve gebe kalınırsa ilk üç ay folik asite devam edilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi. Arslan, önerilerini şöyle sürdürdü:
“Kilo verme, egzersiz, diyet, özellikle hazır gıdalardan uzak durulması, aşırı beslenmeden kaçınılması, yağların doğal yoldan (zeytinyağı, avokado, ceviz, badem, fındık) alınması önerilir.” Arslan, aşırı kilo ve yağ oranının yüksek olmasının; gebelik oluşumunu olumsuz etkilemesinin yanı sıra gebelik sürecinde de çeşitli hastalıkların görülmesine neden olabileceğini belirtti.
Ne zaman tüp bebek ne zaman aşılama önerilir?
Aşılama yönteminin başarı oranı hakkında bilgi veren Arslan, “Başarı oranı yüzde 85 civarındadır. Aşılamadan sonra 15 gün içinde gebelik oluşmasını bekleriz, eğer başarısız olunursa tekrar aşılama ya da tüp bebek yöntemine geçilebilir.” diye konuştu.
Tüp bebek yönteminin de aşılamaya benzer bir uygulaması olduğunu ifade eden Arslan, ancak bu yöntemde; sperm yumurta içine iğne ile laboratuvar ortamında enjekte edilir. Oluşan embriyonun, rahim içine enjektörler transfer edilerek tutunması beklenir.” şeklinde konuştu.