Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunan milli çalgıların sergilendiği müze, ziyaretçilerine Kazak kültürünün en önemli unsurlarından biri olan geleneksel müzik aletlerini tanıtarak, müzik tarihine dair önemli bilgiler sunuyor. Astana Valiliği'ne bağlı olarak faaliyet gösteren müze, "geleneksel müzecilikten" farklı bir yaklaşım benimseyerek, ziyaretçilerine daha etkileşimli bir deneyim sunuyor.
Müzede, Kazakların milli çalgıları başta dombra ve kopuz olmak üzere duvarlara asılarak sergileniyor. Ziyaretçiler, geleneksel müzik ustalarının rehberliğinde yapılan "canlı konser" derslerine katılarak, her bir müzik aletinin tarihçesini ve kullanım amacını öğrenme fırsatı buluyor. Konserlerin ardından, her bir çalgının tarihçesi ve hangi amaçlarla kullanıldığına dair kapsamlı sunumlar yapılıyor.
Ayrıca, ziyaretçilere çalgılara ilişkin sorular soruluyor ve en fazla doğru cevabı verenlere müze atölyesinde üretilen geleneksel müzik aletlerinden hediye ediliyor. Bu uygulama, müzeyi daha da özel kılıyor ve katılımcıları geleneksel müziğe daha yakınlaştırıyor.
"Milli Çalgılarımızın Çoğu Sovyet Döneminde Yok Edildi"
Müze Müdürü Bayandı Saharyaulı, müzenin amacının sadece milli çalgıları sergilemek değil, aynı zamanda bu müzik aletlerini korumak ve yeniden yaygınlaştırmak olduğunu belirtti. Saharyaulı, Kazak halkında 120 farklı milli çalgı türü bulunduğunu, ancak bunların çoğunun Sovyet döneminde yok edildiğini vurguladı. Çalgıların sanatın ötesinde, askeri alanlarda ve günlük yaşamda da önemli bir rol oynadığını ifade etti. Örneğin, müzede sadece kendi koleksiyonlarında bulunan "kerney" adlı çalgı, savaşlarda bir tür ses verici olarak kullanılmış ve sesi 4 kilometreye kadar ulaşabiliyor.
Gelecekteki Planlar: Kardeş Türk Halklarının Müzikleri
Müze müdürü, müzede gelecekte kardeş Türk halklarının geleneksel müzik aletlerine de yer verilmesi planlarını paylaştı. Ayrıca, müze bünyesinde Cuci Etno Folk Müzik Grubu oluşturuldu. Her bir üye konservatuar mezunu ve milli çalgılar üzerinde uzmanlaşan birer usta olarak, müzenin diğer müzelerden farklılaşmasını sağlayan bir unsurdur. Saharyaulı, "Ziyaretçilerimiz, canlı konserlerle bu çalgıların nasıl kullanıldığını pratik bir şekilde öğreniyorlar" dedi.
"Bir Bilgi Havuzu Rolü Üstleniyor"
Cuci Etno Folk Müzik Grubu üyesi ve geleneksel müzik aletleri ustası Azamat Bakya, müzenin "canlı konser" derslerine olan ilginin hem yerli hem yabancı ziyaretçilerden büyük olduğunu belirtti. Bakya, kendisinin geleneksel çalgı koleksiyoncusu olduğunu ve bu çalgıların nesilden nesile aktarılan miraslar olduğunu ifade etti. "Müzemiz, genç sanatçılar için müthiş bir bilgi havuzu rolü üstleniyor," diyen Bakya, müzede sergilenen çalgıların birebir kopyalarını yaptıklarını ve bu sayede geleneksel sanatın korunmasına katkı sağladıklarını söyledi.
Astana’daki milli çalgıların sergilendiği müze, geleneksel müzik aletlerinin yaşatılmasında önemli bir rol oynamaya devam ediyor. Bu müze, sadece Kazakistan’ın değil, tüm Türk dünyasının geleneksel müzik kültürünü yaşatmak için büyük bir çaba sarf ediyor.