Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1911 yılında Lahey Barış Sarayı'na hediye edilen ve 114 yıllık tarihi geçmişe sahip olan Hereke halısının restorasyonu, Aksaray'da yaklaşık bir yıl süren titiz çalışmalarla tamamlandı. Restorasyonun ardından halı, Lahey Barış Sarayı'ndaki Japon Salonu'na yeniden yerleştirildi.
Törene katılan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, halının restorasyonunun sadece Türkiye ile Hollanda arasındaki kültürel işbirliği açısından değil, aynı zamanda dünya kültür mirası açısından da büyük bir öneme sahip olduğunu vurguladı. Ersoy, halının Osmanlı döneminde Abdülhamit Han tarafından Hollanda'ya hediye edildiğini belirterek, zaman içinde kullanımdan dolayı halının bozulduğuna dikkat çekti. Bakan Ersoy, "Bu halı, yurt dışındaki en büyük Hereke halısıdır. 13,5 milyondan fazla nakış işlenmiş bir halıdan bahsediyoruz. Restorasyon süreci, orijinale sadık kalarak tamamlandı ve şimdi yeniden kullanıma sunuldu," ifadelerini kullandı.
Ersoy, aynı zamanda 2024 yılının, Hollanda ile diplomatik ilişkilerin başladığı 100. yıl dönümüne denk geldiğini belirterek, bu çalışmanın çok anlamlı bir yılda yapıldığını söyledi. "Hollanda ile olan diplomatik ilişkilerimizin 100. yılına denk gelen bu restorasyon, iki ülke arasındaki kültürel bağları daha da güçlendirecek. Bu tarz kültürel girişimlerin etkileri uzun vadede çok daha olumlu olacağına inanıyorum," dedi.
Halının restorasyon süreci, titiz bir çalışma ile gerçekleştirilmiş ve 8 aşamalı bir onarım sürecinden geçmiştir. Restorasyon işlemi, Londra'daki Buckingham Sarayı'nın halılarını da onaran deneyimli ustalar tarafından yapılmıştır. Halı, dijital ortamda yarımşar metrekarelik 280 eşit parçaya bölünerek her bir parça üzerinde detaylı incelemeler yapılmıştır. Halının hasar gören bölgelerinde, mobilya kullanımından kaynaklanan ciddi bozulmalar tespit edilmiştir. Bu hasarların giderilmesi için, Türkiye'nin Ankara ilinde bulunan Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu laboratuvarlarından da yardım alınarak halıdaki orijinal iplikler ve renkler belirlenmiş, ve orijinaline uygun iplikler temin edilerek geleneksel yöntemlerle boyama işlemi yapılmıştır.
Restorasyonun ardından halı, 24 kişilik bir ekip tarafından Lahey Barış Sarayı'na taşındı ve Japon Salonu'nun zeminine serildi. Halının bu özel yere yerleştirilmesi, Barış Sarayı çalışanları tarafından büyük bir ilgiyle takip edildi ve tören sırasında çok sayıda fotoğraf ve video kaydı alındı.
Halının Lahey Barış Sarayı'nda sergilenmesi, Türkiye'nin kültürel mirasını dünyaya tanıtmak açısından büyük bir adım olarak değerlendiriliyor. 1913 yılında açılan Barış Sarayı, adaletin simgesi olarak birçok önemli kuruma ev sahipliği yapmaktadır. Daimi Tahkim Mahkemesi, Birleşmiş Milletler Uluslararası Adalet Divanı ve Lahey Uluslararası Hukuk Akademisi gibi önemli kurumlar, Barış Sarayı'nda faaliyet göstermektedir. Halının burada sergilenmesi, sadece Türkiye'nin kültürel mirasının korunması değil, aynı zamanda adaletin ve barışın simgelerinden biri haline gelmesi açısından da büyük bir anlam taşımaktadır.
Bakan Ersoy, Osmanlı döneminde Hollanda'ya sadece bu halının değil, birçok farklı halının da gönderildiğini hatırlatarak, "Bu halı, Lahey Adalet Divanı gibi adaletin dağıtıldığı en önemli binalardan birine yerleştirildi. O dönemde çok sayıda halı gönderilmişti, bugün Beyaz Saray'da da çok büyük bir Hereke halısı var. Bu tür kültürel girişimlerin dünya çapındaki etkileri çok büyük," diyerek Abdülhamit Han'ın döneminde gösterilen akıllı kültürel faaliyetlerin ne kadar önemli olduğuna dikkat çekti.
Bu prestijli proje, Türkiye ile Hollanda arasındaki kültürel ve diplomatik ilişkilerin daha da derinleşmesini sağlayacak bir adım olarak öne çıkıyor. Ersoy, konuşmalarının ardından Lahey Barış Sarayı'nı gezerek, tarihi ve kültürel önemi olan bu yapının içerisindeki diğer eserler hakkında da bilgi aldı.
Halı, sadece Türkiye'nin kültürel mirasını yansıtan bir sanat eseri değil, aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu'nun dışa dönük kültürel etkilerini simgeliyor. 13 milyon 704 bin Türk "Gördes" düğümünden oluşan ve 700 kilogram ağırlığındaki bu eşsiz el dokuma halısı, Lahey Barış Sarayı'nda adaletin simgesi olarak bir kez daha tarih sahnesine çıkmış oldu. Bu restorasyon süreci, gelecekteki kültürel işbirliklerinin temellerini atarak, iki ülke arasındaki ilişkilerin pekişmesine katkıda bulunacaktır.